In deze rubriek test Zoë de Goede verschillende banen uit. Ze loopt een paar uur mee met professionals om te proeven van de meest uiteenlopende soorten werk. Deze week: fruit plukken en verkopen op de markt.
Negen slagen van de kerkklok zijn het startsein voor de streekmarkt van Woerden. Bakkerij de Leeuw verkoopt vers molenbrood, verderop sist het deeg in een pannenkoekenpan, de geur van vers gebrande noten zwerft door de wandelpaden en groenten in alle kleuren en maten lijken naar je te knipogen. Helemaal achterin verkoopt boer Ariën zijn eigen kindertjes: appels, peren en pruimen die de verkopers afgelopen week zelf uit de fruitbomen haalden.
Terwijl Alinda me uitlegt hoe de weegschaal en de pinautomaat werken, neemt ze me mee in het proces. Ze nam vier jaar geleden ontslag als kinderoppas en staat nu drie dagen per week tussen de fruitbomen. ,,Het is fantastisch om te zien”, vertelt ze met stralende ogen. ,,We werken het hele jaar door aan de fruitbomen, dat is soms hard buffelen. Maar je bent samen en werkt buiten, dat is heerlijk. Wanneer het moment aanbreekt om te plukken, is dat voor iedereen een feest.”
Het weerbericht
De meeste mensen komen voornamelijk voor een praatje over het weer. ,,Het gaat stormen vandaag, hè”, waarschuwen ze Jesse, die vanavond gaat kamperen. ,,Dat overleef ik wel”, is zijn nuchtere antwoord. Hij legt nog een appel in de weegschaal. Met Arend-Jan wordt de ingeslagen ruit besproken die vannacht, vlakbij zijn huis, werd aangetroffen. Dan is het mijn beurt om in actie te komen.
Je bent natuurlijk afhankelijk van het weer. Hagelt het een keer, dan kan je de oogst wel vergeten
Boer Ariën
,,Zijn die Wellands al lekker zoet?” klinkt het. ,,Ja hoor”, gok ik. ,,Doe dan maar een kilootje.” Uit haar marktkarretje diept mevrouw een zakje op waar het fruit in mag. ,,Was het dat?” papegaai ik mijn collega’s na. ,,Ook een paar pruimen graag, niet te zacht.” Ik leg voorzichtig een paar lichte pruimen in de papieren zak. ,,Dat wordt dan 4,20 euro”, zeg ik terwijl ik ze het pinapparaat voorhoud, dat pas na twee keer proberen het geld accepteert.
De laatste werkkracht, Linda, komt aanlopen met dikke ogen. ,,Lekker geslapen meissie?” ontvangt Alinda haar enthousiast. Ze vertelt over haar vakantie in Duitsland, terwijl Jesse ons allemaal papieren bekertje met koffie aanreikt, waar met grote hanenpoten onze namen op stonden. Ik heb tijd voor enkele slokken voor een vrouw me vraagt om een paar Deltare appels. ,,Doe maar een kilo van die grote. Ze zijn heerlijk!” prijst ze me de producten aan. Ik ben blij dat de meeste klanten zich bij ronde getallen houden, want we doen hier niet aan rekenmachines.
Plukken
De James Grieve appels vliegen over de tafels, dus boer Ariën en ik stappen in de bus om nog een paar kistjes bij te plukken. Wandelend tussen de oneindige rijen fruitbomen, proeven we pruimen en vertelt hij me over zijn zoete goud. We lopen langs spuitapparaten, die regen nabootsen. ,,Je bent natuurlijk afhankelijk van het weer. Hagelt het een keer, dan kan je de oogst wel vergeten.”
Dan begint een lesje appelplukken. Met zijn grote handen neemt Ariën de appel heel voorzichtig in zijn hand. ,,Je moet deze appels behandelen als eieren”, zegt hij. Zijn pols draait een kwartslag. ,,De James Grieve is zo gevoelig dat hij bijna uit de supermarkt verdwijnt”, zegt hij terwijl hij de appel voorzichtig in het kistje legt. Ik heb de polstwist snel onder de knie en voor we het weten liggen drie kistjes vol stralende appels met blakende rode wangetjes.
Even later staan we terug op de streekmarkt die, nu de klok elf uur slaat, goed volloopt. ,,De meeste klanten komen in de voormiddag, en gaan weer naar huis voor de lunch”, vertelt Alinde. Maar nu is het gedaan met de praatjes, tijd om de handen uit de mouwen te steken. Woerden wilt fruit en wij hebben dat.
De pluk brengt geluk
Boer Ariën groeide op tussen de fruitboom. ,,Het plukken was een verplicht nummertje en als kind moest ik er natuurlijk niets van hebben. Dus studeerde ik elektrotechniek. Dat was niks voor mij en voor ik het wist stond ik weer op de boomgaard.” Via zijn vader kon hij een eigen stuk grond kopen en zo was een gezond boerenbedrijf geboren, waar hij samen met zijn vrouw Anette wekelijks zo’n zestig à zeventig uren draait.
,,Vakanties zijn er voor mij niet bij, maar daar heb ik ook geen behoefte aan. We hebben een familie-eiland verderop waar we soms koffie drinken, meer heb ik niet nodig. Als je het thuis naar je zin hebt, waarom moet je dan weg?” Terwijl hij met me praat vraagt Ariën zich af of hij nu aan het werk is. ,,Dit is toch gewoon leuk? Als je de hele dag voor een beeldscherm zit, tellen de uren dubbel.”
Het land van Ariën beslaat zo’n achttien hectare. Daarvan zijn elf gereserveerd voor peren, twee voor kersen, een halve voor pruimen en vijf voor appels. ,,We zijn bewust geen biobedrijf”, vertelt Ariën. ,,Die zogenaamd natuurlijke producten zijn niet altijd beter, je moet er veel meer van spuiten en er zitten veel niet-chemische middelen in die net zo slecht zijn. Chemie is deel van het leven. Zonder chemie hadden we geen auto’s, geen kleding, geen kleur…”
Plukker Thijs komt aanrijden met een trekkar. Hij bereidt de pluk van volgende week voor. Zijn opa werkte ook als plukker en zijn oma stopte enkele weken geleden. ,,Veel plukkers werken hier met de hele familie, allemaal streek- en buurtbewoners”, vertelt Ariën trots. ,,In de hoogtijdagen zijn we met zestig à zeventig man. We eten samen en maken lange dagen. Iedereen is even trots op het resultaat.”
Nulurencontracten zijn er voor boer Ariën niet bij. ,,Dat vind ik lullig. De meeste plukkers nemen hun vakantiedagen op om te helpen met de pluk, maar voor sommigen is dit hun enige baan. Ze worden gewoon betaald volgens de CAO-normen.” Van fruitplukken word je nooit rijk, maar aan de gezichten te zien wel gelukkig.